Limited Şirket Hakkında Bilinmesi Gerekenler - Baran Hukuk Bürosu

Limited Şirket Hakkında Bilinmesi Gerekenler

1. Limited şirket kaç ortakla kurulabilir ve Limited şirket ortak sayısının bir üst sınırı var mıdır?

 Yeni TTK ile tek kişilik anonim şirket gibi tek kişilik limited şirketinkurulabilmesi veya tek ortak ile faaliyetlerine devam edebilmesimümkün hale getirilmiştir.

 

Şirketin tek ortaklı kurulması durumunda, müdürler şirketin tekortaklı olduğunu, bu ortağın adını, yerleşim yerini ve vatandaşlığınıticaret siciline tescil ve ilan ettirmek zorundadırlar. Aksi hâldedoğabilecek zarardan müdürler sorumlu olacaklardır.

 

Limited şirket ortak sayısının elliyi aşamayacağı Eski TTK’yaparalel şekilde Yeni TTK’da da düzenlenmiştir. Bu özelliği ile limitedşirket, ticaret şirketleri arasında ortak sayısının üst sınırı kanunlabelirlenmiş tek şirket türü olmaya devam etmektedir.

 

Elli ortak sınırının aşılmamasına hem müdürler hem de genel kuruldikkat etmeli, bu hususta özen göstermeli, sınırı aşan tescillereonay verilmemelidir.

 

2. Limited şirket asgari sermaye miktarı ne kadardır?

Eski TTK’dalimited şirketin kurulması için gerekli olan asgarisermaye miktarı olarak 5.000-TL öngörülmüştü. Yeni TTK ileasgari sermaye tutarı 10.000-TL’ye çıkarıldı. Öte yandan Yeni TTK,Bakanlar Kurulu’na asgari sermayeyi on katına kadar artırmayetkisini de verdi. Bu itibarla Bakanlar Kurulu, limited şirketasgari sermayesini 100.000-TL’ye kadar artırma yetkisine sahipbulunmaktadır.

 

Eski TTK’ya göre sermayesi halihazırda 5.000 TL olan limitedşirketlerin, sermayelerini Yeni TTK’nın yayımı tarihinden itibaren3 yıl içinde (en geç 14.02.2014 tarihine kadar) en az 10.000 TL’yeyükseltmesi gerekmektedir. Aksi halde, mezkur sürenin sonundasermayesini 10.000 TL’ye yükseltmemiş limited şirket infisah etmişsayılabilecektir.

 

3. Esas sermaye payı haczedilebilir mi?

Limited şirket ortağının alacaklıları, ortağın senede bağlanmışveya bağlanmamış paylarının İcra ve İflas Kanunu’nun taşınırlarailişkin hükümleri uyarınca haczedilmesini ve paraya çevrilmesiniisteyebilirler.

 

Haczin pay defterine işlenmesi talep üzerine gerçekleştirilir.Limited şirket ortağının alacaklısı ayrıca ortağın şirketten olandiğer alacaklarından da alacağını alabilme ve bunun için hacizyaptırabilme yetkisini de haizdir.

 

4. Limited şirkete sermaye olarak neler konulabilir?

 

Limited şirkete sermaye olarak nakit konulabilir. Kurulanşirketlerin büyük çoğunluğunun sermayesinin nakdi olduğuuygulamada gözlemlenmektedir.

 

Şirkete belirli şartların varlığı halinde ayni sermaye de konulabilir.Şirkete ayni sermaye olarak; üzerlerinde sınırlı ayni bir hak,haciz veya tedbir bulunmayan; nakden değerlendirilebilen vedevrolunabilen fikrî mülkiyet hakları ile sanal ortamlar ve adlar da dâhil, malvarlığı unsurları konulabilecektir. Hizmet edimleri,kişisel emek, ticari itibar ve vadesi gelmemiş alacaklar ise, şirketesermaye olarak konulamayacaktır.

 

Şirkete ayni sermaye olarak konulacak malvarlığı unsurlarıüzerlerinde sınırlı ayni bir hak, haciz veya tedbir bulunmamalıve bunlar nakden değerlendirilebilen ve devrolunabilen nitelikteolmalıdır.

 

Limited şirketin nakden taahhüt edilen esas sermaye paybedellerinin en az yüzde yirmibeşi şirketin tescilinden önceödenmelidir.Taahhüt edilen sermayenin geri kalan kısmı ise şirketin tesciltarihini takip eden yirmi dört ay içerisinde ödenebilir.

 

5. Limited şirket ortak sayısının sonradan bire düşmesi mümkün müdür ve bu durumda ne yapılmalıdır?

 

İki ya da daha fazla ortakla kurulmuş limited şirketin ortaksayısının sonradan bire düşmesi durumunda şirketin tek ortakladevamı mümkündür.Bununla beraber, ortak sayısının bire düşmesine neden olan işlemtarihinden itibaren yedi gün içerisinde söz konusu durumdan şirketmüdürleri yazılı olarak haberdar edilmelidir. Müdürler, bildiriminalınması tarihinden başlayarak yedinci günün sonuna kadar,şirketin tek ortaklı olduğunu, bu ortağın adını, yerleşim yerini vevatandaşlığını ticaret siciline tescil ve ilan ettirmek zorundadırlar.Aksi hâlde doğabilecek zarardan müdürler sorumlu olacaklardır.

 

6. Limited şirketin kuruluş aşamaları nelerdir?

Limited şirketin kuruluş aşamaları şu şekilde özetlenebilir;

 

a. Şirket sözleşmesinin hazırlanması,

 

b. Ortakların imzalarının noterce onaylanması,

 

c. Nakden taahhüt edilen esas sermaye pay bedellerininen az yüzde yirmi beşinin tescilden önce bankayaödenmesi,

 

d. Tescil ve ilan.

 

7. Kuruluş giderlerinin şirketten talep edilmesimümkün müdür?

 

Limited şirketin kurucuları tarafından yapılan kuruluş giderleri,tescilden sonra şirketten talep edilebilir. Talep üzerine müdür yada müdürler kurulu tarafından bu konuda olumlu ya da olumsuzbir karar verilir. Şirket tarafından kabul olunduğu takdirde kuruluşgiderleri ilgililere ödenir.

 

Kuruluş giderlerinin kabul olunmadığı durumlarda ise söz konusugiderler kurucular tarafından karşılanmış olur ve kurucularınüstlendikleri kuruluş giderleri nedeniyle ortaklara rücu hakkıbulunmamaktadır.

 

8. Tescilden önce şirket adına yapılan işlemlerden kimsorumludur?

 

Limited şirket, ticaret siciline tescil ile tüzel kişilik kazanmaklaberaber, uygulamada şirketin tüzel kişilik kazanmasından önce deşirket adına çeşitli işlemlerin yapılması söz konusu olabilmektedir.Şirketin tescilinden önce şirket adına işlem yapanlar, bu işlemlerdolayısıyla şahsen ve müteselsilen sorumludur. Bu gibi taahhütlerin,ileride kurulacak şirket adına yapıldıkları açıkça bildirilmişse veşirketin ticaret siciline tescilini izleyen üç aylık süre içinde şirkettarafından kabul edilmişse, bunlardan yalnız şirket sorumlu olacaktır.

 

9. Şirket sözleşmesinde düzenlenebilecek hususlariçin bir sınırlandırma var mıdır?

 

Yeni TTK’nınlimited şirketlere ilişkin hükümlerinin dışına ancakkanunda buna açıkça izin verilmişse çıkılabilecektir. Kanununlimited şirkete ilişkin hükümleri yanında; ‘‘şirket sözleşmesindeöngörüldükleri takdirde’’, ‘‘şirket sözleşmesinde öngörülebilir’’,‘‘şirket sözleşmesi ile düzenlenir’’ gibi ya da buna benzer başka birifadenin ilgili husus açısından kanunda yer alıp almadığına dikkatedilmesi gereklidir.

 

10. Şirket sözleşmesinde bulunması zorunlukayıtlar nelerdir?

 

Limited şirket sözleşmesinde bulunması zorunlu kayıtlar şunlardır;

 

a. Şirketin ticaret unvanı ve merkezinin bulunduğu yer,

 

b. Esaslı noktaları belirtilmiş ve tanımlanmış bir şekildeşirketin işletme konusu,

 

c. Esas sermayenin itibarî tutarı, esas sermaye paylarınınsayısı, itibarî değerleri, varsa imtiyazlar, esas sermayepaylarının grupları,

 

d. Müdürlerin adları, soyadları, unvanları, vatandaşlıkları,

 

e. Şirket tarafından yapılacak ilanların şekli.

 

11. Şirket sözleşmesinde bulunması şartıylabağlayıcı olan kayıtlar nelerdir?

 

Limited şirket sözleşmesinde düzenlenmeleri halinde bağlayıcılıkkazanabilecek hükümler şunlardır;

 

a. Esas sermaye paylarının devrinin sınırlandırılmasınailişkin kanuni hükümlerden ayrılan düzenlemeler,

 

b. Ortaklara veya şirkete, esas sermaye payları ile ilgiliolarak önerilmeye muhatap olma, önalım, geri alım vealım hakları tanınması,

 

c. Ek ödeme yükümlülüklerinin öngörülmesi, bunların şeklive kapsamı,

 

d. Yan edim yükümlülüklerinin öngörülmesi, bunların şeklive kapsamı,

 

e. Belirli veya belirlenebilir ortaklara veto hakkı veyabir genel kurul kararının oylanması sonucunda oylarıneşit çıkması hâlinde bazı ortaklara üstün oy hakkı tanıyanhükümler,

 

f. Kanunda ya da şirket sözleşmesinde öngörülmüşbulunan yükümlülüklerin hiç ya da zamanında yerinegetirilmemeleri hâlinde uygulanabilecek sözleşme cezasıhükümleri,

 

g. Kanuni düzenlemeden ayrılan rekabet yasağına ilişkinhükümler,

 

h. Genel kurulun toplantıya çağrılmasına ilişkin özel haktanıyan hükümler,

 

i. Genel kurulda karar almaya, oy hakkına ve oy hakkınınhesaplanmasına ilişkin kanuni düzenlemeden ayrılanhükümler,

 

j. Şirket yönetiminin üçüncü bir kişiye bırakılmasına ilişkinyetki hükümleri,

 

k. Bilanço kârının kullanılması hakkında kanundan ayrılanhükümler,

 

l. Çıkma hakkının tanınması ile bunun kullanılmasınınşartları, bu hâllerde ödenecek olan ayrılma akçesinin türüve tutarı,

 

m. Ortağın şirketten çıkarılmasına ilişkin özel sebeplerigösteren hükümler,

 

n. Kanunda belirtilenler dışında öngörülen sona ermesebeplerine dair hükümler.

 

12. Esas sermayenin gruplara ayrılmasımümkün müdür?

 

Limited şirket esas sermaye paylarının gruplara ayrılmasımümkündür. Örneğin limited şirketin esas sermaye payları A, B veC grubu olmak üzere üçe ayrılabilir.

 

Esas sermaye paylarının gruplara ayrılması için şirketsözleşmesinde bu doğrultuda bir düzenlemenin yer alması gerekir.Esas sermaye paylarının gruplara ayrılması özellikle imtiyaz, eködeme yükümlülüğü, belirli pay gruplarına tanınan veto ya daüstün oy hakkı hususları açısından önem taşır.

 

13. Limited şirketin organları nelerdir?

 

Limited şirketin kanunen iki zorunlu organı bulunmaktadır. Bunlargenel kurul ve müdür/müdürler kuruludur. Birden fazla müdürünolduğu limited şirket yapılarında ise müdürler kurulu şirketinorganıdır. Limited şirket sözleşmesinde öngörülmek kaydıyla, komiteve komisyonlar gibi isteğe bağlı organların oluşturulması damümkündür. Öte yandan, küçük limited şirketler hariç, risklerinerken teşhisi ve yönetimi komitesinin kurulmasının mümkünolduğu ve bu komiteyi kurma yetkisinin müdürlerin devredilemezve vazgeçilemez yetkileri arasında yer aldığı Yeni TTK’da açıkçadüzenlenmiştir.

 

14. Limited şirketin ticaret unvanı kullanmazorunluluğu nasıl düzenlenmiştir?

 

Limited şirket, ticari işletmesine ilişkin işlemleri, ticaret unvanıylayapmak ve işletmesiyle ilgili senetlerle diğer belgeleri bu unvanaltında imzalamak zorundadır.

 

Limited şirketler ticaret unvanlarında işletme konusunu (gıda,tarım, inşaat vb.) ve şirket türünü (Limited Şirket, Ltd.Şti. vb)göstermek şartıyla ticaret unvanlarını serbestçe belirleyebilirler.Ancak limited şirketin ticaret unvanında “Türk”, “Türkiye”,“Cumhuriyet” ve “Millî” kelimelerinin yer alması ancak BakanlarKurulu kararı ile mümkündür. Limited şirketin tescil edilen ticaretunvanı, ticari işletmesinin olduğu yerde görülebilecek bir yereokunaklı bir şekilde yazılmalıdır.

 

Limited şirketin işletmesiyle ilgili olarak kullandığı her türlükâğıt ve belgede, ticaret unvanı belirtilmelidir. İlgili hükmünihlali halinde, ihlal edenler iki bin Türk Lirası idari para cezasıylacezalandırılır.

 

Ticaret unvanı herhangi bir ilin sicil müdürlüğünde tescil edilmişolsa da, tüm Türkiye çapında korumadan yararlanacağı için,tescil edilmiş bir ticaret unvanı ile aynı ya da benzer bir unvanınaynı sektörde kullanılmasının ticaret unvanına tecavüz ve haksızrekabet teşkil edebileceğine dikkat edilmeli ve unvanın ayırt edicive özgün olması gerektiği göz önünde bulundurulmalıdır.

 

15. Limited şirketler hangi ticari defterleri tutmakzorundadır?

 

Limited şirketler aşağıdaki defterleri tutmakla yükümlüdür;

 

• Yevmiye defteri

 

• Defteri kebir

 

• Envanter defteri

 

• Pay defteri

 

• Genel kurul toplantı ve müzakere defteri

 

İşletmenin muhasebesiyle ilgili olmayan pay defteri ve genel kurultoplantı ve müzakere defterinin de ticari defter sayılacağı YeniTTK’da açıkça belirtilmiştir.

 

Yeni TTK’da anonim şirketler açısından yönetim kurulu karardefteri de öngörülmüş olmasına rağmen, limited şirketlerdebenzer şekilde müdür ya da müdürler kurulu karar defteri gibi birdefter öngörülmediğinden ilgili durumun uygulama ile netleşeceğidüşünülmektedir.

 

16. Pay defteri tutulması nasıl düzenlenmiştir?

 

Limited şirket esas sermaye paylarına ilişkin bilgileri içeren birpay defteri tutmakla yükümlüdür. Pay defteri müdürler tarafındantutulacaktır.

 

Limited şirket pay defterinde aşağıdaki hususlar yer alacaktır;

 

• Ortakların ad ve soyadları, unvanları ve adresleri,

 

• Her ortağın sahip olduğu esas sermaye payının sayısı,

 

• Esas sermaye paylarının devirleri ve geçişleri,

 

• Esas sermaye paylarının itibari değerleri,

 

• Esas sermaye paylarının grupları,

 

• Esas sermaye payları üzerindeki intifa ve rehin hakları ilesahiplerinin adları ve adresleri.

 

Tüm ortakların pay defterini inceleme hakkı bulunmaktadır.Pay defterinde yer alan kayıtlar kurucu değil açıklayıcı niteliktedir.Diğer bir ifadeyle, ortaklık sıfatı da dahil olmak üzere paydefterinde yer alan kayıtların aksi, geçerli delillerle ispatlanabilir.

 

17. Ticari defterlerin açılış ve kapanış tasdiki YeniTTK’da nasıl düzenlenmiştir?

 

Açılış tasdiki: Limited şirketin kullanacağı yevmiye defteri, defterikebir, envanter defteri, pay defteri ve genel kurul toplantı vemüzakere defterinin açılış tasdiki, kuruluş sırasında ve kullanılmayabaşlanmadan önce noter tarafından yapılmalıdır.

 

Bu defterlerin izleyen faaliyet dönemlerindeki açılış onayları,defterlerin kullanılacağı faaliyet döneminin ilk ayından önceki ayınsonuna kadar notere yaptırılır. Pay defteri ile genel kurul toplantıve müzakere defteri yeterli yaprakları bulunmak kaydıyla izleyenfaaliyet dönemlerinde de açılış onayı yaptırılmaksızın kullanılmayadevam edilebilir.

 

Kapanış tasdiki: Limited şirket yevmiye defterinin kapanış onayı,izleyen faaliyet döneminin üçüncü ayının sonuna kadar notereyaptırılacaktır.Ticaret şirketlerinin ticaret siciline tescili sırasında defterlerinaçılışı ticaret sicili müdürlükleri tarafından da onaylanabilir. Açılışonayının noter tarafından yapıldığı hâllerde noter, ticaret sicilitasdiknamesini aramak zorundadır.

 

Limited şirketin ticari defterlerinin elektronik ortamda tutulmasıhâlinde ise bu defterlerin açılışlarında ve yevmiye defterininkapanışında noter onayı aranmaz.Fiziki ortamda veya elektronik ortamda tutulan ticari defterlerinnasıl tutulacağı, defterlere kayıt zamanı, onay yenileme ileaçılış ve kapanış onaylarının şekli ve esasları Gümrük ve TicaretBakanlığı ile Maliye Bakanlığı’nca müştereken çıkarılan tebliğlebelirlenmektedir.

 

18. Ticari defterlerin ibrazı ve delil olması açısındangetirilen düzenleme nasıldır?

 

Yeni TTK’da ticari defterlerin ispat aracı olarak kullanılmasıkonusunda köklü bir değişikliğe gidilmiş ve ticari defterlerin kesindelil olarak sahibinin lehine, aleyhine veya diğer tarafın aleyhinekullanılması durumu ortadan kaldırılmıştır. TTK’nın gerekçesindede ticari defterlerin takdiri delil niteliği taşıdığı vurgulanmıştır.

 

Ticari defterlerin ispatı, TTK’nın yaptığı atıf nedeniyle, 6100 sayılıHukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 222. maddesine tabi olacaktır.Bu çerçevede ticari defterlerin ibrazı ve delil olması şu esaslaratabi olacaktır;

 

Mahkeme, ticari davalarda tarafların ticari defterlerinin ibrazınakendiliğinden veya taraflardan birinin talebi üzerine kararverebilecektir. Ticari defterlerin, ticari davalarda delil olarakkabul edilebilmesi için, kanuna göre eksiksiz ve usulüne uygunolarak tutulmuş, açılış ve kapanış onayları yaptırılmış ve defterkayıtlarının birbirini doğrulamış olması şarttır.

 

Açılış veya kapanış onayları bulunmayan ve içerdiği kayıtlarbirbirini doğrulamayan ticari defter kayıtları, sahibi aleyhine delilolacaktır. Taraflardan biri tacir olmasa dahi, tacir olan diğer tarafınticari defterlerindeki kayıtları kabul edeceğini belirtir; ancakkarşı taraf defterlerini ibrazdan kaçınırsa, ibrazı talep eden tarafiddiasını ispat etmiş sayılacaktır.

 

19. Limited şirketin düzenleyeceği ticari mektup vebelgelerde yer alması zorunlu bilgiler nelerdir?

 

Limited şirketin düzenleyeceği ticari mektup ve belgelerde şirketin;

 

• Ticaret sicil numarası,

 

• Ticaret unvanı,

 

• İşletme merkezi,

 

• İnternet sitesinin adresi(site oluşturma yükümlülüğüne tabi ise)yer almak zorundadır.

 

Limited şirketin internet sitesi oluşturma yükümlülüğüne tabiolduğu durumlarda, müdürlerin ad ve soyadları ile taahhüt edilenve ödenen sermaye miktarının sitede yayınlanması da ayrıcazorunlu tutulmuştur.

 

20. Limited şirketlerin başka şirketlerle birleşmesimümkün müdür?

 

Limited şirketler bir şirketin diğerini devralması, teknik terimle“devralma şeklinde birleşme” veya yeni bir şirket içinde bir arayagelmeleri, teknik terimle “yeni kuruluş şeklinde birleşme” yoluylabirleşebilirler.

 

Yeni TTK uyarınca, limited şirketlerin belirli türdeki şirketler ilebirleşmesi mümkündür. Bu kapsamda limited şirketler;

 

• Anonim şirketlerle,

 

• Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerle,

 

• Kooperatiflerle,

 

• Devralan şirket olmaları şartıyla kolektif ve komanditşirketlerle,birleşebilirler.

 

21. Limited şirketin bölünmesi mümkün müdür?

 

Limited şirketin tam veya kısmi bölünme yöntemiyle bölünmesi mümkündür. Tam bölünmede, şirketin tüm malvarlığı bölümlereayrılır ve diğer şirketlere devrolunur. Bölünen şirketin ortakları,devralan şirketlerin paylarını ve haklarını iktisap ederler. Tambölünüp devrolunan şirket sona erer ve unvanı ticaret sicilindensilinir.

 

Kısmi bölünmede, bir şirketin malvarlığının bir veya birden fazlabölümü diğer şirketlere devrolunur. Bölünen şirketin ortakları,devralan şirketlerin paylarını ve haklarını iktisap ederler veyabölünen şirket, devredilen malvarlığı bölümlerinin karşılığındadevralan şirketlerdeki payları ve hakları elde ederek yavruşirketini oluşturur.

 

Limited şirket belirli türdeki şirketlere bölünebilir. Bu kapsamdalimited şirketler;

 

• Anonim şirketlere,

 

• Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlere,

 

• Kooperatiflere, bölünebilir.

 

22. Limited şirketlerin tür değiştirmesi mümkünmüdür?

 

Bir limited şirket kurulup faaliyetini belli bir müddet sürdürdüktenekonomik nedenlerden dolayı hukuki şeklini değiştirebilir. Şirketyeni türe bir tasfiye işlemi olmaksızın geçer. Bu itibarla limitedşirket tür değiştirerek;

 

• Anonim şirkete,

 

• Sermayesi paylara dönüştürülmüş komandit şirketedönüşebilir.

 

23. Limited şirketin borçlarından ortaklar sorumlumudur?

 

Limited şirket ortaklarının sorumluluğu, sınırlı sorumluluk esasınadayanır. Ortaklar sadece taahhüt ettikleri esas sermaye borçlarınınve şirket sözleşmesinde öngörülmüşse ek ödeme ve yan ödemeyükümlülüklerinin ifası ile sorumludurlar. Söz konusu taahhüt veyükümlülüklerini yerine getiren ortakların sorumluluğu sona erer.

 

Örneğin, 10.000-TL sermaye ile ve şirket sözleşmesinde ortakaçısından herhangi bir ek ödeme ya da yan ödeme yükümlülüğüöngörülmeden kurulan tek ortaklı bir limited şirket ortağı, taahhütettiği 10.000-TL sermayeyi şirkete ödemişse sorumluluğu ortadankalkar. Böyle bir durumda, şirketin borcundan dolayı alacaklılarortağı takip edemez. Bununla beraber, limited şirket ortaklarınınsınırlı sorumluluğunun önemli bir istisnası şirketin kamuborçlarından sorumluluğuna ilişkindir.

 

24. Limited şirketin kamu borçlarından ortaklarınsorumluluğu nasıldır?

 

Limited şirket ortaklarının sınırlı sorumluluğunun önemli biristisnasını 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü HakkındaKanun’un 35. maddesi teşkil etmektedir.Söz konusu düzenleme uyarınca, limited şirketten tahsiledilemeyen ya da tahsil edilemeyeceği anlaşılan kamu borçlarıiçin şirket ortakları sermaye payı oranları ölçüsünde sorumlututulabilecektir.

 

Örneğin, iki kişi tarafından 10.000-TL sermaye ile kurulan veortakların paylarının birbirine eşit olduğu bir limited şirketin100.000-TL vergi borcu var ise ve bu borç şirketten tahsiledilememişse, vergi alacaklısı ortakları ayrı ayrı ve sermaye payıoranları ölçüsünde takip edebilecektir. Böyle bir durumda, şirkete5.000-TL sermaye koyan ortak 50.000-TL vergi alacağı için takipedilebilecektir.

 

25. Ek ödeme yükümlülükleri nelerdir?

 

Finansal yönden kötü duruma düşen, bilânço açığı bulunan limitedşirkete, ortakların yapacakları ek ödemelerle yardımcı olmalarıamacıyla şirket ortakları için ek ödeme yükümlülükleri şirketsözleşmesinde öngörülebilir.

 

Ortaklardan şirket sözleşmesinde belirtilen ek ödemeyükümlülüğünü yerine getirmeleri ancak kanunda sayılan hallerdemümkündür. Bu haller şunlardır;

 

• Şirket esas sermayesi ile kanuni yedek akçeler toplamınınşirketin zararını karşılayamaması,

 

• Şirketin bu ek araçlar olmaksızın işlerine gereği gibidevamının mümkün olmaması,

 

• Şirket sözleşmesinde tanımlanan ve özkaynak ihtiyacıdoğuran diğer bir hâlin gerçekleşmiş bulunması.

 

Bu haller dışında yönetim ya da ortaklar genel kurulunun uygungördüğü başka bir halde ortaklardan ek ödeme yükümlülükleriniyerine getirmeleri talep edilemez.

 

Ek ödeme yükümlülüğü şirket sözleşmesinde ancak esas sermayepayını esas alan belirli bir tutar olarak öngörülebilir. Bu tutar esassermaye payının itibari değerinin iki katını aşamaz.

 

26. Yan edim yükümlülükleri nelerdir?

 

Şirket sözleşmesiyle, şirketin işletme konusunun gerçekleşmesinehizmet etmek amacıyla yan edim yükümlülükleri öngörülebilir. Yanedimler, bir kısım esas sermaye paylarına veya pay kategorilerineyüklenebilir. Yan edimler, payların tümüne yönelik olan yapma,yapmama, katlanma, kullandırma edimleri şeklinde ortaya çıkarlar.

 

Süt, pancar, şeker kamışı, meyve gibi ham ve/veya işlenmişürünlerin teslimi, park yeri veya depo yeri sağlanıp kullandırılması,taşıma gibi hizmetlerin sunulması ve benzeri edimler yanedimlerin konusunu oluşturabilir.

 

Yan edim yükümlülükleri limited şirket sözleşmesinde sözleşmeedimlerinin konusu, kapsamı, şartları ve diğer önemli hususlarıiçerecek şekilde düzenlenmelidir.

 

Örneğin, 5 süt üreticisinin bir araya gelerek kurduğu bir şirketteortakların şirkete her yıl 5 ton süt temin edeceğine yönelik bir yanedim yükümlülüğü öngörülebilir.

 

27. Ortakların şirkete borçlanması yasaklanmış mıdır?

 

Limited şirket ortaklarının borçlanma yasağı, anonim şirketortaklarının şirkete borçlanma yasağına atıf yapılarakdüzenlenmiştir.

 

Limited şirket ortakları kural olarak şirkete borçlanabilirler. Bununiçin ortakların sermaye taahhüdünden doğan vadesi gelmişborçları ifa edilmiş olmalı ve şirketin serbest yedek akçelerlebirlikte kârı geçmiş yıl zararlarını karşılayacak düzeyde olmalıdır.

 

Bununla beraber, borçlanma yasağı konusunda anonim şirketeyapılan atıf, söz konusu yasağa aykırı davranışı cezalandıranhükümleri kapsamamaktadır. Dolayısıyla, borca aykırı davranışınherhangi bir cezai müeyyidesi ortaklara borç verenler açısındanbulunmamaktadır.

 

28. Ortakların malvarlığına ilişkin hakları nelerdir?

 

Limited şirket ortağının malvarlığı hakları şunlardır;

 

• Kâr Payı,

 

• Tasfiye Payı,

 

• Bedelsiz Pay,

 

• Rüçhan Hakları,

 

• Hazırlık Dönemi Faizi.

 

29. Ortakların diğer hakları nelerdir?

 

Limited şirket ortağının;

 

• Genel kurula katılma, görüş belirtme ve öneridebulunma hakkı,

 

• Oy hakkı,

 

• Şirketin bütün işleri ve hesapları hakkında bilgi istemehakkı,

 

• Belirli konularda inceleme yapma hakkı,

 

• Özel denetim talep etme hakkı,

 

• İptal ve butlan davası açma hakkı,

 

• Sorumluluk davası açma hakkı,

 

• Yönetime katılma hakkı,gibi hakları bulunmaktadır.

 

30. Azlık hakları nelerdir?

 

Limited şirketlerde azlığın kullanabileceği çeşitli haklarbulunmaktadır.Sermayenin en az onda birine sahip olan azlık, genel kuruluntoplantıya çağrılmasını ve genel kurul zaten toplanacak ise, kararabağlanmasını istedikleri konuların gündeme koyulmasını isteyebilir.Genel kurul özel denetim istemini reddetmesi hâlinde azlık, butarihten itibaren üç ay içinde şirket merkezinin bulunduğu yerasliye ticaret mahkemesinden özel denetçi atamasını isteyebilir.Azlık, şirketin merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaretmahkemesine başvurarak seçilmiş bağımsız denetçinindeğiştirilmesini talep edebilir ve mahkeme bağımsız denetçisininşahsına ilişkin haklı bir sebebin gerektirmesi, özellikle de onuntaraflı davrandığı yönünde bir kuşkunun varlığı hâlinde, başka birdenetçi atayabilir.

 

31. Limited şirket ortağının kâr payı hakkı nasıldüzenlenmiştir?

 

Limited şirket ortaklarının malvarlığı haklarının başında kâr payıhakkı gelir. Kâr payının dağıtılıp dağıtılmayacağına karar vermeyetkisi genel kurula aittir ve bu yetki genel kurulun devredilmezyetkileri arasında yer almaktadır.

 

Kâr payı, sadece net dönem kârından ve bunun için ayrılmış yedekakçelerden dağıtılabilir. Kâr payı dağıtımına ancak kanun ve şirketsözleşmesi uyarınca ayrılması gereken kanuni yedek akçelerleşirket sözleşmesinde öngörülmüş yedek akçeler ayrıldığı takdirdekarar verilebilir.

 

Şirket sözleşmesi ile aksi öngörülmedikçe, kâr payı, esassermaye payının itibarî değerine oranla hesaplanır; ayrıca yerinegetirilen ek ödeme yükümlülüklerinin tutarı da kâr payınınhesaplanmasında itibarî değere eklenir.

 

Kârın dağıtılmayarak olağanüstü yedek akçe ayrılmasını da YeniTTK belirli koşullara bağlamıştır.Şirket genel kurulunca kanun ya da şirket sözleşmesindeöngörülemeyen veya öngörüleni aşan tutarlarda yedek akçeayrılması, ancak zararların karşılanması için gerekliyse veyaşirketin gelişimi için yatırım yapılması ihtiyacı ciddi bir şekildeortaya konulmuşsa, bütün ortakların menfaati böyle bir yedek akçeayrılmasını haklı gösteriyorsa ve bu hususlar şirket sözleşmesindeaçıkça belirtildiği hallerde söz konusu olabilecektir.

 

32. Limited şirketin ortaklarına kâr payı avansıdağıtması mümkün müdür?

 

Yeni TTK’dalimited şirketin ortaklarına kâr payı avansıdağıtabileceği düzenlenmiştir. Yeni TTK’nın ilgili maddelerininverdiği yetkiye dayanılarak Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafındançıkarılan Kâr Payı Avansı Dağıtılması Hakkında Tebliğ’de kâr payıavansı dağıtım şartları, ödenmesi ve yönetim organının görevlerineilişkin bilgiler ayrıntılı şekilde düzenlenmiştir.Tebliğ uyarınca, ara dönem finansal tablolara göre kâr edilmişolması ve genel kurul kararın kâr payı avansı dağıtımınailişkin karar alması durumunda limited şirket kâr payı avansıdağıtabilecektir.

 

33. Ortağın rüçhan hakkı nasıl düzenlenmiştir?

 

Rüçhan hakkı, ortağa, esas sermaye payı oranında yeni payalma hakkı tanıyan bir haktır. Örneğin 10.000-TL sermayeli birlimited şirketin 5.000-TL sermaye payına sahip olan ortağı, şirketsözleşmesinde ya da artırım kararında aksi öngörülmemişse,artırılan sermayenin yarısına katılma açısından rüçhan hakkınasahiptir.

 

Şirket sözleşmesi ya da sermaye artırımına yönelik genel kurulkararı ile ortağın rüçhan hakkı sınırlandırılabilir ya da kaldırılabilir.Rüçhan hakkının sınırlandırılabilmesi veya kaldırılabilmesi için haklısebeplerin bulunması ve temsil edilen oyların en az üçte ikisi ile oyhakkı bulunan esas sermayenin tamamının salt çoğunluğunun birarada bulunması gerekir.

 

34. Ortağın borç ve yükümlülükleri nelerdir?

 

Limited şirket ortağının asıl borcu taahhüt ettiği esas sermayepayını ödemektir.Ortağın esas sermaye borcu dışında şirket sırlarını koruma, bağlılıkve rekabet etmeme, ek ödeme ve yan edim yükümlülükleri debulunmaktadır.

 

35. Ortağın şirketten çıkma hakkı var mıdır?

 

Limited şirket ortağının belirli şartların varlığı halinde şirkettençıkma hakkı bulunmaktadır. Çıkma hakkının kullanılmasısırasında ortak, kendi rızası ile şirket ortaklığından ayrılmaktadır.Eski TTK’dan farklı olarak Yeni TTK, tek kişilik limited şirketinkurulmasına ve devamına izin verdiği için, iki kişilik limitedşirketlerde de fesih davası açma yerine ortağın çıkma hakkınıkullanması artık mümkün hale gelmiştir.Çıkma hakkı ve şartlarının şirket sözleşmesinde öngörülmesimümkündür ve bu kapsamda belirli bazı haller şirketten çıkma içinhaklı sebep olarak şirket sözleşmesinde öngörülebilir.Öte yandan, şirket sözleşmesinde çıkma şartlarına ilişkin özelbir düzenleme yapılmamış olsa dahi, haklı sebeplerin varlığıhalinde ortaklar mahkemeye başvurarak şirketten çıkma yönündekarar verilmesi talebinde bulunabilirler. Haklı sebepler, gerekEski TTK, gerekse Yeni TTK’da tanımlanmamış olmakla beraber,Yargıtay uygulamasında şirketin devamlı zarar etmesi, kuruluş vegayesinin gerçekleşmesine imkân kalmaması, ortaklar arasındakiciddi anlaşmazlıklar, ortağın bakiye sermaye borcunu ödemedetemerrüdü gibi haller haklı sebep olarak kabul edilebilmektedir.Mahkeme talep üzerine, dava süresince davacının ortaklıktandoğan hak ve borçlarından bazılarının veya tümünündondurulmasına veya davacı ortağın durumunun teminat altınaalınması amacıyla diğer önlemlere hükmedebilir.

 

36. Ortağın çıkmaya katılma hakkı var mıdır?

 

Yeni TTK ayrıca çıkmaya katılma kurumunu da düzenlemiştir.Ortaklardan biri şirket sözleşmesindeki hükme dayanarakçıkmayı istediği veya haklı sebeplerden dolayı çıkma davası açtığıtakdirde, müdür veya müdürler gecikmeksizin diğer ortaklarıda bu durumdan haberdar edecektir. Diğer ortaklardan her biri, haberin kendisine ulaştığı tarihten itibaren bir ay içinde, şirketsözleşmesinde öngörülen haklı sebep kendisi yönünden degeçerliyse, kendisinin de çıkmaya katılacağını müdürlere bildirmekya da açacağı bir dava ile haklı sebepler dolayısıyla çıkma davasınakatılmak hakkına sahiptir.

 

37. Ortağın şirketten çıkarılması mümkün müdür?

 

Şirket sözleşmesinde bir ortağın genel kurul kararı ile şirkettençıkarılabileceği sebepler öngörülebilir. Çıkarma durumundaortak, rızası bulunmaksızın ya da rızasının aksine ortaklıktançıkarılmaktadır.

Çıkarma kararına karşı ortağın, kararın noter aracılığıyla kendisinebildirilmesinden itibaren üç ay içinde iptal davası açma hakkıbulunmaktadır.

 

Öte yandan, şirket sözleşmesinde çıkarma için özel sebepleröngörülmemiş olsa dahi, haklı sebeplerin varlığı halinde limitedşirket ortağın şirketten çıkarılması için dava açabilir. Ehliyetsizlik,bağlılık yükümlülüğünün sürekli ihlali, kötü şöhret, ek ve yan edimyükümlülüklerinin yerine getirilmemesi haklı sebeplere örnekolarak verilebilir.

 

38. Ortaklar ne zaman ayrılma akçesi isteyebilirler?

 

Ortakların şirketten ayrılması halinde, esas sermaye payınıngerçek değerine uyan ayrılma akçesini isteme haklarıbulunmaktadır. Ayrılma, her çeşidi ile çıkma, çıkarılma ve doğalçıkma hali olan ölümü de kapsar. Çıkarma eyleminin ayrılan ortakaçısından ceza niteliğini haiz olmaması için esas sermaye payınıngerçek değerine uyan bir ayrılma akçesinin ödenmesi gerekir.

 

Şirket sözleşmesinde öngörülen ayrılma hakkı dolayısıyla, şirketsözleşmeleri ayrılma akçesini farklı bir şekilde düzenleyebilirler.

39. Tüm ortaklar şirketi yönetmeye yetkili vezorunlu mudur?

 

Aksi şirket sözleşmesinde öngörülmemiş veya ortaklar tarafındankarara bağlanmamışsa ortakların hep birlikte şirketi yönetmeye vetemsil etmeye yetkili ve zorunlu olmalarına yönelik ‘‘özden organilkesi’’ şeklinde ifade edilen Eski TTK düzenlemesi, Yeni TTK’da yeralmamaktadır.

 

Şirketin yönetim ve temsili şirket sözleşmesi ile düzenlenecektir.Buna paralel olarak, şirket sözleşmesinde yer alması zorunlukayıtlar arasında müdürlerin ad ve soyadlarının, unvanları vevatandaşlıklarına ilişkin bilgilerin yer alması zorunlu tutulmuştur.

 

40. Genel kurulun kanunen devredilemez niteliktekigörev ve yetkileri nelerdir?

 

Yeni TTK 616/1 hükmü uyarınca, genel kurulun aşağıdaki kararlarıalma yetkisi kanunen devredilemez nitelikte sayılmaktadır;

 

a. Şirket sözleşmesinin değiştirilmesi,

 

b. Müdürlerin atanmaları ve görevden alınmaları,

 

c. Topluluk denetçisi ile denetçilerin atanmaları vegörevden alınmaları,

 

d. Topluluk yılsonu finansal tabloları ile yıllık faaliyetraporunun onaylanması,

 

e. Yılsonu finansal tablolarının ve yıllık faaliyetraporunun onaylanması, kâr payı hakkında karar verilmesi,kazanç paylarının belirlenmesi,

 

f. Müdürlerin ücretlerinin belirlenmesi ve ibraları,

 

g. Esas sermaye paylarının devirlerinin onaylanması,

 

h. Bir ortağın şirketten çıkarılması için mahkemeden istemdebulunulması,

 

i. Müdürün, şirketin kendi paylarını iktisabı konusundayetkilendirilmesi veya böyle bir iktisabın onaylanması,

 

j. Şirketin feshi,

 

k. Genel kurulun kanun veya şirket sözleşmesi ileyetkilendirildiği ya da müdürlerin genel kurula sunduğukonularda karar verilmesi.

 

41. Genel kurul toplantıları nasıl yapılır?

 

Genel kurul olağan ya da olağanüstü olarak toplanır. Olağan genelkurul toplantısı, her yıl hesap döneminin sona ermesinden itibarenüç ay içinde yapılır. Bununla beraber, süreye uyulmaması genelkurul kararının geçerliliğini etkilememektedir. Olağanüstü genelkurul toplantısı ise gerektiği zamanlarda yapılır.Genel kurul müdürler, azlık, kayyım ya da tasfiye memurlarıtarafından toplantıya çağrılabilir. Şirket sözleşmesinde genelkurulun toplantıya çağrılmasına ilişkin özel hak tanıyan hükümlerede yer verilebilir.

 

Şirket sözleşmesinde hüküm bulunması kaydıyla genel kurulunelektronik ortamda yapılması ve oy kullanılması da mümkündür.Genel kurul, toplantı gününden en az on beş gün önce toplantıyaçağrılır. Şirket sözleşmesi ile on beş günlük çağrı süresi uzatılabilirveya on güne kadar kısaltılabilir.

 

Toplantıya çağrı, azlığın çağrı ve öneri hakkı, gündem, öneriler,çağrısız genel kurul, hazırlık önlemleri, tutanak, yetkisiz katılmakonularında anonim şirketlere ilişkin hükümler, Bakanlıktemsilcisine ilişkin olanlar hariç, kıyas yoluyla limited şirketlerede uygulanır. Her ortağın kendini genel kurulda ortak olan veyaolmayan bir kişi aracılığıyla temsil ettirme hakkı bulunmaktadır.

 

42. Toplantı ve karar nisapları nelerdir?

 

Yeni TTK, genel kurul kararlarını olağan ve önemli kararlar olmaküzere ikiye ayırmıştır.

 

Olağan kararlarda toplantı nisabı bulunmamaktadır. Kanun veşirket sözleşmesinde aksi öngörülmedikçe olağan genel kurulkararları toplantıda temsil edilen oyların salt çoğunluğu ile alınır.Önemli kararlar açısından ise kanunda toplantı ve karar nisabıağırlaştırılmış şekilde öngörülmüş olup, önemli kararlar temsiledilen oyların en az üçte ikisinin ve oy hakkı bulunan esassermayenin tamamının salt çoğunluğunun bir arada bulunmasıhalinde alınabilir.

 

Ağırlaştırılmış nisaba tabi önemli kararlar şunlardır;

 

• Şirket işletme konusunun değiştirilmesi,

 

• Oyda imtiyazlı esas sermaye paylarının öngörülmesi,

 

• Esas sermaye paylarının devrinin sınırlandırılması,yasaklanması ya da kolaylaştırılması,

 

• Esas sermayenin artırılması,

 

• Rüçhan hakkının sınırlandırılması ya da kaldırılması,

 

• Şirket merkezinin değiştirilmesi,

 

• Müdürlerin ve ortakların, bağlılık yükümüne veyarekabet yasağına aykırı faaliyette bulunmalarına genel kurultarafından onay verilmesi,

 

• Bir ortağın haklı sebepler dolayısıyla şirketten çıkarılmasıiçin mahkemeye başvurulması ve bir ortağınşirket sözleşmesinde öngörülen sebepten dolayı şirkettençıkarılması,

 

• Şirketin feshi.

 

Şirket sözleşmesinde genel kurulda karar almaya yönelikolarak kanuni düzenlemeden ayrılan hükümlere yer verilmesimümkündür.

 

43. Ortaklara üstün oy hakkı tanınabilir mi?

 

Eski TTK’nın aksine genel kurul kararları açısından üstün oy hakkıYeni TTK’da düzenlenmiştir.Bir genel kurul kararının oylanması sonucunda oyların eşitçıkması halinde belirli ya da belirlenebilir ortaklara üstün oy hakkıtanıyan hükümler şirket sözleşmesinde düzenlenebilir. Üstün oyhakkı tanıyan düzenlemeler şirket sözleşmesinde öngörülmeklebağlayıcılık kazanırlar.

 

Örneğin, sermaye payının A ve B grubu olmak üzere ikiye ayrıldığıbir limited şirkette, genel kurul oylaması sonucunda oylarda eşitlikolması halinde A grubunun oylarına üstünlük tanınacağı şirketsözleşmesi ile düzenlenebilir.

 

44. Ortaklara veto hakkı tanınabilir mi?

 

Eski TTK’da yer almayan genel kurul kararları açısından vetohakkını Yeni TTK düzenlemiştir.

 

Belirli ya da belirlenebilir ortaklara genel kurul kararları sırasındabazı kararlar açısından veto hakkı tanınması mümkündür. Vetohakkı tanıyan düzenlemeler şirket sözleşmesinde öngörülmeklebağlayıcılık kazanırlar.

 

Örneğin, A grubu sermaye payı sahipleri onaylamadıkça sermayeartırımı yapılamayacağı ya da başka bir şirket ile birleşmesineizin verilmeyeceğine yönelik bir veto hakkı şirket sözleşmesi iledüzenlenebilir.

 

45. Oy hakkının sınırlanması mümkün müdür?

 

Ortağın en az bir oy hakkına sahip olması gerektiğine yönelikemredici kural göz ardı edilmeksizin, limited şirket ortağınınbirden fazla esas sermaye payının bulunduğu durumlarda oy hakkısınırlandırılabilir.

 

Örneğin bir ortağın 100-TL değerinde iki sermaye payı bulunsun.Aksine bir düzenleme şirket sözleşmesinde öngörülmemişse, buortağın her bir esas sermaye payı 4’er oy hakkını haizdir. Bununlaberaber her bir esas sermaye payının 4 yerine 1 oy hakkına sahipolduğu ya da ikinci sermaye payının hiç oy hakkına sahip olmadığıdüzenlenebilir.

 

46. Oydan yoksunluk durumları nelerdir?

 

Limited şirket ortağının oy hakkından yoksun olduğu durumlarşunlardır;

 

• Herhangi bir şekilde şirket yönetimine katılmış bulunanortak, müdürlerin ibralarına ilişkin kararlarda oy kullanamaz,

 

• Şirketin kendi esas sermaye payını iktisabınailişkin kararlarda, esas sermaye payını devreden ortak oykullanamaz,

 

• Ortağın bağlılık yükümüne veya rekabet yasağına aykırıfaaliyetlerde bulunmasını onaylayan kararlarda, ilgili ortak oykullanamaz.

 

47. Oyda imtiyaz tanınması mümkün müdür?

 

Limited şirketlerde oy hakkına imtiyaz tanınabilir. Limited şirketortaklarının oy hakkı, esas sermaye paylarının itibari değerine görehesaplanmakta olup, şirket sözleşmesinde daha yüksek bir tutaröngörülmemişse her 25-TL bir oy hakkı verir. Şirket sözleşmesiile oy hakkı, itibarî değerden bağımsız olarak her esas sermayepayına bir oy hakkı düşecek şekilde de belirlenebilir. Bu hâlde enküçük esas sermaye payının itibarî değeri, diğer esas sermayepaylarının itibarî değerleri toplamının onda birinden az olamaz.

 

Şirket sözleşmesinde esas sermaye paylarının itibarî değerlerien az 25-TL olarak belirlenebileceği için böyle bir durumda diğeresas sermaye paylarının itibari değerleri en az 250-TL olaraköngörülebilecektir.

 

Örneğin, limited şirket esas sermaye paylarını iki gruba ayıralım;

 

• 25-TL’lik itibari değere sahip 100 pay A’nın olsun.

 

• 250-TL’lik itibari değere sahip 100 pay B’nin olsun.

 

Toplam sermaye 27.500-TL.

 

Bu örnekte, 2500-TL sermayeye sahip olan A’nın 100 oy hakkı ve25.000-TL sermayeye sahip B’nin 100 oy hakkı bulunmakta olup, Aiçin oyda imtiyaz tanınmıştır.

 

48. Genel kurul kararlarının butlanının tespiti ya daiptali mümkün müdür?

 

Limited şirket genel kurul kararlarının butlanının tespiti ya da iptalimümkündür. Anonim şirket genel kurul kararlarının butlanınave iptaline ilişkin hükümleri kıyas yoluyla limited şirketlere deuygulanacaktır.

 

İlgililer, kanun veya esas sözleşme hükümlerine ve özellikledürüstlük kuralına aykırı olan genel kurul kararları aleyhine, karartarihinden itibaren üç ay içinde, şirket merkezinin bulunduğuyerdeki asliye ticaret mahkemesinde iptal davası açabileceklerdir.Öte yandan limited şirket genel kurulunun aşağıdaki kararları dabatıl ve dolayısıyla baştan itibaren geçersiz sayılacaktır.

 

• Ortağın, genel kurula katılma, asgari oy, dava ve kanundankaynaklanan vazgeçilemez nitelikteki haklarını sınırlandıranveya ortadan kaldıran kararlar,

 

• Ortağın bilgi alma, inceleme ve denetleme haklarını, kanunenizin verilen ölçü dışında sınırlandıran kararlar,

 

• Limited şirketin temel yapısını bozan veya sermayeninkorunması hükümlerine aykırı olan kararlar.

 

49. Tüzel kişilerin limited şirket müdürü olmasımümkün müdür?

 

Yeni TTK, Eski TTK’dan farklı olarak tüzel kişilerin de müdürolabileceğini açık bir şekilde düzenlemiştir. Şirketin müdürlerindenbirinin tüzel kişi olması durumunda, müdür olan tüzel kişiadına müdürlük görevini yerine getirecek bir gerçek kişi debelirlenmelidir. Böyle bir durumda müdürlük sıfatı temsilciye değiltüzel kişinin kendisine ait olacaktır.

 

Müdür olan tüzel kişinin temsilcisinin ticaret siciline tescil ve ilan edilmesine ilişkin bir zorunluluk (anonim şirketin tüzel kişi yönetimkurulu üyesinin temsilcisinin tescil ve ilan edilme zorunluluğu gibi),limited şirketler açısından öngörülmemiştir.

 

50. Müdürlük sıfatı nasıl kazanılır?

 

Limited şirket müdürlük sıfatı, şirket sözleşmesi ya da genel kurulkararı ile kazanılır.Şirketin kuruluşunda şirket sözleşmesinde müdürlerin gösterilmesiyasal bir zorunluluk olduğu için, kuruluşta müdürlük sıfatı şirketsözleşmesi ile kazanılmaktadır.

 

Kuruluş sonrasında müdürler genel kurul tarafından atanır.Müdürlerin atanması genel kurulun devredemeyeceği görev veyetkiler arasındadır.

 

51. Müdürlük sıfatı nasıl kaybedilir?

 

Müdürlük sıfatı aşağıdaki hallerin gerçekleşmesi durumundakaybedilir;

 

• Görev süresi öngörülmüşse bu sürenin dolmasıyla,

 

• Genel kurulun azil kararıyla,

 

• Mahkeme kararıyla,

 

• İstifayla,

 

• Ölüm, kısıtlanma ve iflas gibi hallerde,

 

• Şirket sözleşmesinde müdürlük için öngörülen niteliklerinkaybedilmesiyle.

 

52. Şirket sözleşmesiyle atanan müdürü genel kurulgörevden alabilir mi?

 

Eski TTK sisteminde şirket sözleşmesi ile atanan ortak müdür,genel kurul tarafından görevden alınamıyordu. Sözleşmeyleatanan ve aynı zamanda ortak olan müdürün azlini isteyen diğerortaklar ancak haklı sebeplerin varlığı halinde mahkemeden bunutalep edebiliyorlardı.

 

Yeni TTK bu konuda farklı bir düzenleme getirmiş vemüdürlerin atanmaları ve görevden alınmalarını genel kurulundevredemeyeceği yetkileri arasında düzenlemiştir. Yeni TTKuyarınca, müdürün şirket sözleşmesi ile atanıp atanmaması ya daortak olup olmaması gibi bir husus, azli açısından bir önem arzetmemektedir. Diğer bir ifade ile şirket sözleşmesi ile atanan veaynı zamanda ortak olan müdür genel kurul tarafından her zamanazledilebilir.

 

53. Müdürlerin görev süresi belirli midir?

 

Şirket sözleşmesinde ya da genel kurulun seçim kararındabelirlenen süre dâhilinde müdürler görevlerini yerine getirirler.Anonim şirket yönetim kurulu üyelerinin görev süresinin üst sınırı(üç sene) açık bir şekilde Kanun’da öngörülmüş olmasına karşın,limited şirket müdürlerinin görev sürelerinin üst sınırına yönelikherhangi bir sınırlama Yeni TTK’da bulunmamaktadır.

 

54. Müdürler için aranan nitelikler nelerdir?

 

Anonim şirket yönetim kurulu üyeleri için Yeni TTK’nın 359.maddesinde açıkça aranan tam ehliyetli olma şartı, limited şirketmüdürleri açısından kanunda açıkça düzenlenmemiştir. Bununlaberaber, müdürlük sıfatının hem yetki hem de sorumlulukvermesinden dolayı müdürlerin tam ehliyetli olması gerektiğianlaşılmalıdır. İflas ya da mahkumiyet gibi sebepler ise müdürseçilmeye engeldir.

 

Gerçek kişiler gibi tüzel kişiler de limited şirket müdürü olarakatanabilir. Aynı şekilde müdür, Türk vatandaşı olabileceği gibiyabancı da olabilir. Müdürlerin yüksek öğrenim görmesi gibi birşart Kanun’da aranmamıştır.Bununla birlikte şirket sözleşmesi ile de müdürler için özel nitelikaranabilir. Bu kapsamda örneğin; müdürün yüksek öğrenimgörmüş olması, 65 yaşını aşmamış olması gibi şartlar şirketsözleşmesi ile düzenlenebilir.

 

55. Müdürlerin devredilemez ve vazgeçilemezgörevleri nelerdir?

 

Anonim şirket yönetim kuruluna paralel şekilde, limited şirketmüdürünün/müdürler kurulunun vazgeçilmez görev ve yetkileri deYeni TTK’da düzenlenmiştir.

 

Müdürler, aşağıda belirtilen görev ve yetkilerini devredemez vebunlardan vazgeçemezler:

 

a. Şirketin üst düzeyde yönetilmesi ve yönetimi için gereklitalimatların verilmesi.

 

b. Kanun ve şirket sözleşmesi çerçevesinde şirket yönetimörgütünün belirlenmesi.

 

c. Şirketin yönetimi için gerekli olduğu takdirde,muhasebenin, finansal denetimin ve finansal planlamanınoluşturulması.

 

d. Şirket yönetiminin bazı bölümleri kendilerine devredilmişbulunan kişilerin, kanunlara, şirket sözleşmesine,iç tüzüklere ve talimatlara uygun hareket edipetmediklerinin gözetimi.

 

e. Küçük limited şirketler hariç, risklerin erken teşhisi veyönetimi komitesinin kurulması.

 

f. Şirket finansal tablolarının, yıllık faaliyet raporunun vegerekli olduğu takdirde topluluk finansal tablolarınınve yıllık faaliyet raporunun düzenlenmesi.

 

g. Genel kurul toplantısının hazırlanması ve genel kurulkararlarının yürütülmesi.

 

h. Şirketin borca batık olması hâlinde durumun mahkemeyebildirilmesi.

 

Yukarıda yer alan devredilemez yetkilerin tümü yürütmeye ilişkinolup, bunlar iç ilişkiyi ilgilendiren yapının, yönetim birimlerinin,genel anlamda şirket örgütünün oluşturulması ve uygulanması ileilgilidir.

 

56. Müdürlerin temsil yetkisi nasıl düzenlenmiştir?

 

Limited şirketi temsile yetkili olanlar, şirketin amacına ve işletmekonusuna giren her tür iş ve hukuki işlemleri şirket adına yapabilirve bunun için şirket unvanını kullanabilirler. Limited şirketintemsili şirket sözleşmesi ile düzenlenir. Şirketi temsil yetkisi şirketsözleşmesi ile müdür sıfatını taşıyan bir veya birden fazla ortağa veyatüm ortaklara ya da üçüncü kişilere verilebilir. En azından bir ortağın,şirketi temsil yetkisi bulunması gerekir.

 

Temsile yetkili olanların, üçüncü kişilerle, işletme konusu dışındayaptığı işlemler geçerli olup, bu işlemler de “ultra vires” ilkesi YeniTTK ile terk edildiği için şirketi bağlayacaktır. Bununla beraberüçüncü kişinin işlemin işletme konusu dışında bulunduğunubildiği veya durumun gereğinden bilebilecek durumda olduğununispat edildiği hallerde şirket işlemle bağlı olmayabilecektir. Şirketsözleşmesinin ilan edilmiş olması üçüncü kişinin işlemin işletmekonusu dışında bulunduğunu bildiği veya durumun gereğindenbilebilecek durumda bulunduğunun ispatı açısından tek başınayeterli olmayacaktır. Şirket sözleşmesinde aksine hükümbulunmuyorsa çift imza kuralı geçerli olacak ve limited şirket,temsile yetkili en az iki kişinin şirket unvanı altına atacağı imza iletemsil edilebilecektir.

 

Temsil yetkisinin devri mümkündür.

 

Temsil yetkisinin sınırlandırılması dış ilişkide sadece iki haldegeçerli olacak olup bunlar; şirketin merkez ve şube işleri açısındangeçerli olacak şekilde yetkinin yer itibarıyla sınırlandırılması veyabirlikte temsilidir.

 

57. Müdürlerin özen yükümü nasıl düzenlenmiştir?

 

Müdürler, görevlerini dürüstlük ve özen yükümlülüğü çerçevesinde şirketin menfaatlerini gözeterek yürütmekle yükümlüdürler.Özen, iş ve işlemlerde gösterilmesi gereken dikkati, ciddiyeti vebilimselliği ifade etmektedir. Bir karar alınmadan önce Pazar araştırması, finansal durum değerlendirmesi, borçlara ve etiğe uygunluk incelemesi yapılması bilimselliğin ve modern yönetim ilkelerinin gereği olup, bu inceleme, araştırma ve değerlendirmelerözen kavramının tanımına dahil sayılmaktadır. Şirket menfaatiningözetilmesi ise, şirketin menfaatinin kişisel menfaatlere ve başkalarının menfaatlerine feda edilmemesi, diğer menfaatlerin arkasına konulmaması anlamına gelmektedir.

 

Tedbirli bir yöneticinin özeni ile görevini yerine getirmeyen veşirketin menfaatlerini dürüstlük kuralı çerçevesinde gözetmeyen müdürler, özen yükümüne aykırı davranmaları nedeniyle kusurlusayılıp, şirkete, ortaklara ve şirket alacaklılarına karşı sorumlu olabileceklerdir.

 

58. Müdürlerin rekabet yasağı nasıl düzenlenmiştir?

 

Limited şirket müdürlerinin şirketle rekabet oluşturan bir faaliyette bulunmaları yasaktır.Müdürlerin şirket ile rekabet oluşturan faaliyette bulunmalarına şirket sözleşmesi ile izin verilmesi ise mümkündür. Diğer tüm ortakların yazılı izni halinde de müdürün rekabet yasağı kaldırılabilir. Şirket sözleşmesi ile ortakların onayı yerine ortaklargenel kurulunun onay kararı da öngörülebilir.Rekabet oluşturan faaliyetler Kanun’da sayılmamakla beraber,şirketin işletme konusu çerçevesinde yer alan faaliyetlerin rekabet yasağına konu oluşturduğu söylenebilir.

 

59. Müdürlerin bildirim yükümlülükleri var mıdır?

 

Müdürler açısından çeşitli bildirim yükümlülükleri bulunmaktadır.Limited şirket sermayesinin borca batık olması halindemüdürler durumu mahkemeye bildirip şirketin iflasını istemekleyükümlüdürler. Limited şirketin şirketler topluluğuna ilişkinhükümlere tabi olduğu durumlarda da müdürlerin çeşitli bildirimyükümlülükleri bulunmaktadır.

 

Ortaklardan biri şirket sözleşmesindeki hükme dayanarak çıkmatalebinde bulunduğu veya haklı sebeplerden dolayı çıkma davasıaçtığı takdirde, müdür veya müdürler gecikmeksizin diğer ortaklarıda bu durumdan haberdar etmekle yükümlüdür.

 

60. Müdürlerin mali hakları nelerdir?

 

Anonim şirket yönetim kurulu üyelerinin mali hakları Yeni TTK’da açıkça düzenlenmiş olmasına karşın, müdürlerin mali haklarını birarada gösteren bir hüküm Kanun’da yer almamaktadır.

 

Müdürlerin ücret, huzur hakkı, kâr payı, ikramiye, prim ve görevden haksız yere alınma durumunda tazminat gibi mali hakları bulunmaktadır.Müdürlerin şirketle arasındaki hizmet ilişkisinin tabi olduğu sözleşmede müdürlerin mali haklarının ayrıntılı şekilde düzenlenmesi mümkündür.

 

61. Müdürlerin ve yakınlarının şirkete borçlanmayasağı var mıdır?

 

Anonim şirketlerde pay sahibi olmayan yönetim kurulu üyelerininşirkete nakit borçlanması yasaklanmasına rağmen, müdürlerinşirkete borçlanmaları yasaklanmamıştır.Müdürlerin pay sahibi olmayan yakınları ise şirkete borçlanamaz.Şirket bu kişiler için kefalet, garanti ve teminat veremez,sorumluluk yüklenemez, bunların borçlarını devralamaz.Müdürlerin yakınlarından anlaşılması gereken, müdürün altve üst soyundan biri ya da eşinin yahut üçüncü derece dâhilüçüncü dereceye kadar kan ve kayın hısımlarından biridir.Yasağa aykırılığın hukuki sorumluluk dışında herhangi bir cezaisorumluluğu ise bulunmamaktadır.

 

62. Müdürler kurulunda başkanın üstün oyu var mıdır?

 

Limited şirketin birden fazla müdürden oluşması halinde müdürlerkurulundan söz edilir. Genel kurul tarafından müdürlerden biri,müdürler kurulu başkanı olarak atanır. Örneğin iki müdürdenoluşan müdürler kurulunda bir müdürün müdürler kurulu başkanıolarak seçilmesi gerekmektedir.Müdürler kurulunda yapılan oylamalarda eşitlik olması durumunda başkanın oyunun üstün sayılıp sayılmayacağına ilişkin tartışmalarYeni TTK’da açık bir şekilde düzenlenmiş ve birden çok müdürün varlığı halinde müdürler kurulu çoğunlukla karar verecek olmakla beraber, oylarda eşitlik halinde başkanın oy hakkı üstün sayılacak ve karar bu doğrultuda alınacak ya da öneri reddedilmişsayılacaktır. Müdürler kurulu başkanın üstün oy hakkının şirket sözleşmesinde yapılacak bir düzenleme ile kaldırılması ise mümkündür.

 

63. Müdürler kurulu karar defteri tutulmak zorunda mıdır?

 

Anonim şirketlerde yönetim kurulu karar defterinin tutulmasını ve kapanış tasdikinin yaptırılmasını Yeni TTK açıkça zorunlu tutmuş olmakla beraber, aynı zorunluluk limited şirket müdür/müdürler kurulu karar defteri açısından kanunda düzenlenmemiştir. Dolayısıyla, ikincil mevzuatta müdür/müdürler kurulu karar defteri tutulması ya da kapanış tasdiki gibi bir düzenleme limited şirketleriçin de öngörülmedikçe karar defteri tutulması ve kapanış tasdiki yaptırılması bir zorunluluk arzetmemektedir.

 

64. Müdürlerin yerleşim yeri ve vatandaşlık şartı var mıdır?

 

Şirket müdürlerinden en az birinin yerleşim yerinin Türkiye’de bulunması ve bu müdürün şirketi tek başına temsile yetkili olması gerektiğine ilişkin şart, Yeni TTK yürürlüğe girmeden 6335 sayılı Değişiklik Kanunu ile yapılan kapsamlı değişiklikler çerçevesinde kaldırılmıştır.

 

Dolayısıyla, limited şirketi temsile yetkili müdürlerden en az birinin yerleşim yerinin Türkiye’de olması şartı artık aranmayacaktır. Bu bağlamda limited şirketlerin Türkiye’de yerleşik olmayan müdürler tarafından da yönetilip temsil edilebilmesi mümkündür.Müdürlerin Türk vatandaşı olması gibi bir şart da Kanun’da aranmamıştır. Dolayısıyla yabancılar da limited şirketi müdürü olarak atanabilirler.

 

65. Müdürlerin sorumlulukları genel hatlarıyla nasıl düzenlenmiştir?

 

Limited şirket müdürlerinin hukuki sorumluluğu Yeni TTK’da, EskiTTK’ya paralel şekilde ve anonim şirket yönetim kurulu üyelerininsorumluluğunu düzenleyen hükümlere atıf yapılmak suretiyledüzenlenmiştir.

 

Bununla beraber, anonim şirket yönetim kurulu üyelerinin cezai sorumluluğuna yönelik ceza hükümlerini düzenleyen Yeni TTK’nın562. maddesinin yalnızca bir kısım maddelerine atıf yapılmıştır.Dolayısıyla anonim şirket yönetim kurulu üyelerine uygulanacak ceza hükümlerinin sadece bir kısmı limited şirket müdürlerine uygulanabilecektir.

 

Limited şirket müdürlerinin vergi ve diğer kamu borçlarından sorumluluğuna ilişkin herhangi bir düzenleme ise Yeni TTK’da bulunmamaktadır. Şirketin vergi borçlarından müdürlerin sorumluluğu hususunda 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 10.maddesi uygulanmaktadır. Şirketin vergi dışında kalan diğer kamuborçlarından (gümrük vergileri dahil) müdürlerin sorumluluğuhususunda ise 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un mükerrer 35. maddesi uygulanmaktadır.Limited şirket müdürlerinin sosyal güvenlik prim borçlarından sorumluluğuna ise, 5520 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık  Sigortası Kanunu’nun m.88/f.20 düzenlemesi uygulanacaktır.

 

66. Müdürlerin hukuki sorumlulukları nasıldüzenlenmiştir?

 

Limited şirket müdürleri kanundan ve esas sözleşmeden doğanyükümlülüklerini kusurlarıyla ihlâl ettikleri takdirde, hem şirketehem pay sahiplerine hem de şirket alacaklılarına karşı verdiklerizarardan sorumludurlar.

 

Kanundan veya esas sözleşmeden doğan bir görevi veya yetkiyi,kanuna dayanarak, başkasına devreden müdürler, bu görevve yetkileri devralan kişilerin seçiminde makul derecede özengöstermediklerinin ispat edilmesi hâli hariç, bu kişilerin fiil vekararlarından sorumlu olmayacaklardır.

 

Müdürler kontrolü dışında kalan, kanuna veya esas sözleşmeyeaykırılıklar veya yolsuzluklar sebebiyle sorumlu tutulamayacakve sorumlu olmama durumu gözetim ve özen yükümü gerekçegösterilerek de geçersiz kılınamayacaktır.Öte yandan, birden çok müdürün bulunduğu limited şirketlerde,müdürlerin sorumluluğu açısından farklılaştırılmış teselsülhükümleri uygulanacaktır. Ortaya çıkan zarardan her müdür kusurdurumuna ve zarar kendisine yükletilebildiği ölçüde sorumlututulabilecektir.

 

67. Müdürlerin cezai sorumlulukları nasıldüzenlenmiştir?

 

Yeni TTK’nın 644. Maddesi anonim şirketlere ilişkin hangihükümlerin limited şirketler için de uygulacağını tahdidi birbiçimde sıralamıştır. İlgili maddenin cezai sorumluluğa ilişkinbölümünde anonim şirket yönetim kurulu üyelerinin cezaisorumluluğuna yönelik ceza hükümlerinin yalnızca bir kısımmaddelerine atıf yapılmıştır.

 

Atıf uyarınca, limited şirketlere uygulanan Yeni TTK’nın 549 ilâ 551inci maddelerine aykırı hareket edenler, 562. maddenin sekizinciila onuncu fıkralarında öngörülen cezalarla cezalandırılacaklardır.

 

• Şirketin kuruluşu, sermayesinin artırılması veazaltılması ile birleşme, bölünme, tür değiştirme ve menkulkıymet çıkarma gibi işlemlerle ilgili belgelerin ve beyanlarıngerçeğe aykırı olması

 

• Sermaye hakkında yanlış beyanlar ve ödeme yetersizliğininbilinmesi,

 

• Ayni sermayenin veya devralınacak işletme ile ayınlarındeğerlemesinde emsaline oranla yüksek fiyat biçilmesi ya dabaşka bir şekilde yolsuzluk yapılmasıgibi durumlarda, limited şirket müdürlerinin cezai sorumluluklarıgündeme gelebilecektir.

 

Yukarıda yer verilen Yeni TTK kapsamındaki cezai sorumlulukhalleri dışında, TTK ya da cezai hükümler içeren sair mevzuatuyarınca da (örneğin hileli iflas suç u ile ilgili Türk CezaKanunu’nun 161. maddesi) müdürlerin cezai sorumluluğu gündemegelebilecektir.

 

68. Müdürlerin şirkete ait kamu borçlarındansorumluluğu nasıl düzenlenmiştir?

 

Limited şirket müdürlerinin şirkete ait vergi borçlarındansorumluluğuna uygulanacak temel hüküm, 213 sayılı Vergi UsulKanunu’nun 10. maddesidir. Kanuni temsilcilerin sorumluluğuile ilgili madde uyarınca, vergi borçlarının ödenmemesindekusuru olan müdürler sorumlu tutulabilecektir. Müdürlerin vergiborçlarından sorumluluğu ikinci derecede olup, önce şirketin takipedilmesi gerekecektir.

 

Müdürlerin vergi dışında şirkete ait diğer kamu borçlarındansorumluluğuna uygulanacak temel hüküm ise, 6183 sayılı Kanun’unmükerrer 35. maddesidir. Söz konusu maddede düzenlenensorumluluğun kusur sorumluluğu olup olmadığı üzerinde öğreti veyargı uygulamasında görüş birliği bulunmamakla beraber, ağırlıkkazanan görüş, kusursuz sorumluluğun maddede düzenlendiğişeklindedir. Müdürlerin vergi dışındaki diğer kamu borçlarındansorumluluğu da ikinci derecede olup, önce şirketin takip edilmesigerekecektir.

 

Müdürlerin şirketin sosyal güvenlik prim borçlarındansorumluluğuna uygulanacak temel hüküm, 5510 sayılı Kanun’un88/f.20 maddesidir. Söz konusu madde kusura dayanansorumluluğu düzenlemektedir. Dolayısıyla primlerin tahakkukya da ödenmesinde kusuru olan müdürler limited şirketin primborçlarından sorumlu tutulabilecektir. Maddede düzenlenensorumluluk birinci derecede olup, şirket ile birlikte müdürler dedoğrudan takip edilebilecektir.

 

69. Müdürlerin sorumlulukları açısından sigorta yaptırılması öngörülmüş müdür?

 

Yöneticilerin hukuki sorumluluklarının sigorta ettirilmesi sadece anonim şirketler yönetim kurulu üyeleri açısından YeniTTK’da öngörülmüş olup, sigortanın yaptırılması ise zorunlu tutulmamaktadır.

 

Limited şirket müdürleri açısından sorumluluk sigortası yaptırılmasına yönelik özel bir hüküm ise Yeni TTK’dabulunmamakla beraber, şirket ya da müdür tarafından müdürlerin sorumluluk sigortası yaptırmalarının önünde yasal bir engel de bulunmamaktadır.

 

70. Yeni TTK’dalimited şirketin denetimi nasıldüzenlenmiştir?

 

Eski TTK düzeninde geçerli olan “murakıplık” kurumu herhangi birmeslek bilgisi, eğitim ya da deneyim veya başkaca bir şart öngörülmediğiiçin, şirketlerin denetimi açısından çok işlevsel ve yararlı değildi.Yeni TTK bu durumdan hareketle, limited şirketin zorunluorganlarını genel kurul ve müdürler olarak öngörmüş vedenetçileri zorunlu organ olmaktan çıkarmıştır.

 

Yeni TTK’nın meclis tarafından kabul edilip Resmi Gazete’de 14Şubat 2011 tarihinde yayımlanan ilk halinde, tüm sermaye şirketleriaçısından bağımsız denetim ve işlem denetçiliği kurumlarıöngörülmüştü. Ancak Yeni TTK’nın bu hükmü 1 Temmuz 2012’deyürürlüğe girmeden önce değiştirilmiştir. Buna göre 30 Haziran2012 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan ve Yeni TTK’da kapsamlıdeğişiklikler yapan 6335 sayılı Kanun ile bağımsız denetime tabişirketlerin Bakanlar Kurulu tarafından belirleneceği düzenlenmişve işlem denetçiliği müessesesi de kaldırılmıştır.

 

Bu itibarla, Yeni TTK sisteminde bağımsız denetime tabi limitedşirketler, Bakanlar Kurulu tarafından belirlenecektir. Anonimşirketin bağımsız denetime ilişkin hükümleri limited şirketlere deuygulanacaktır.Belirli şartların varlığı halinde limited şirketin özel denetçilertarafından denetimi de gündeme gelebilecektir.

 

71. Kimler bağımsız denetçi olabilir?

 

Bağımsız denetçi gerçek ya da tüzel kişi olabilir.Denetçi olabilmek için;

 

• 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik veYeminli Mali Müşavirlik Kanununa göre ruhsat almışyeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavirunvanını taşımak ve

 

• Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim StandartlarıKurumunca yetkilendirilmekşartı aranmıştır.

 

Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu’nunçıkaracağı bir yönetmelik ile bağımsız denetime yetkili kişilerinkimler olacağını ve bu kişilerde aranacak şartlar belirlenecektir.

 

72. Kimler bağımsız denetçi olamaz?

 

Yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir ve/veya sermaye şirketi ve bunların ortaklarından biri ve bunlarınortaklarının yanında çalışan veya bu cümlede anılan kişilerinmesleği birlikte yaptıkları kişi veya kişiler;

 

a. Denetlenecek şirkette pay sahibiyse,

 

b. Denetlenecek şirketin yöneticisi veya çalışanıysa veyadenetçi olarak atanmasından önceki üç yıl içinde bu sıfatıtaşımışsa,

 

c. Denetlenecek şirketle bağlantısı bulunan bir tüzel kişinin, birticaret şirketinin veya bir ticari işletmenin kanuni temsilcisiveya temsilcisi, yönetim kurulu üyesi, yöneticisi veyasahibiyse ya da bunlarda yüzde yirmiden fazla paya sahipseyahut denetlenecek şirketin yönetim kurulu üyesinin veyabir yöneticisinin alt veya üst soyundan biri, eşi veya üçüncüderece dâhil, üçüncü dereceye kadar kan veya kayın hısmıysa,

 

d. Denetlenecek şirketle bağlantı hâlinde bulunan veyaböyle bir şirkette yüzde yirmiden fazla paya sahip olanbir işletmede çalışıyorsa veya denetçisi olacağı şirketteyüzde yirmiden fazla paya sahip bir gerçek kişinin yanındaherhangi bir şekilde hizmet veriyorsa,

 

e. Denetlenecek şirketin defterlerinin tutulmasında veyafinansal tablolarının düzenlenmesinde denetleme dışındafaaliyette veya katkıda bulunmuşsa,

 

f. Denetlenecek şirketin defterlerinin tutulmasında veyafinansal tablolarının çıkarılmasında denetleme dışındafaaliyette veya katkıda bulunduğu için Yeni TTK’nın 400.maddesinin (e) bendine göre denetçi olamayacak gerçekveya tüzel kişinin veya onun ortaklarından birinin kanunitemsilcisi, temsilcisi, çalışanı, yönetim kurulu üyesi, ortağı,sahibi ya da gerçek kişi olarak bizzat kendisi ise,

 

g. Yeni TTK’nın 400. Maddesinin (a) ilâ (f) bentlerinde yeralan şartları taşıdığı için denetçi olamayan bir denetçininnezdinde çalışıyorsa,

 

h. Son beş yıl içinde denetçiliğe ilişkin meslekî faaliyetindenkaynaklanan gelirinin tamamının yüzde otuzundan fazlasınıdenetlenecek şirkete veya ona yüzde yirmiden fazla payile iştirak etmiş bulunan şirketlere verilen denetleme vedanışmanlık faaliyetinden elde etmişse ve bunu cari yıldada elde etmesi bekleniyorsa,ilgili limited şirketin bağımsız denetçisi olamayacaktır.

 

Öte yandan, on yıl içinde aynı şirket için toplam yedi yıl denetçiolarak seçilen denetçi üç yıl geçmedikçe denetçi olarak yenidenseçilemeyecektir. Kamu Gözetimi, Muhasebe ve DenetimStandartları Kurumu bu süreleri kısaltmaya yetkilidir.

 

73. Özel denetçi atanması hangi hallerdesöz konusu olur?

 

Limited şirketin her ortağı, ortaklık haklarının kullanılabilmesi içingerekli olduğu takdirde ve bilgi alma veya inceleme hakkı dahaönce kullanılmışsa, belirli olayların özel bir denetimle açıklığakavuşturulmasını, genel kuruldan gündemde yer almasa bileisteyebilir. Genel kurul istemi onaylarsa, şirket veya her bir paysahibi otuz gün içinde, şirket merkezinin bulunduğu yerdeki asliyeticaret mahkemesinden bir özel denetçi atanmasını isteyebilir.Özel denetçi atanması, şirketler topluluğu ilişkilerine yönelik olarakda söz konusu olabilir.

 

74. Denetçinin görüş yazıları Yeni TTK’danasıl düzenlenmiştir?

 

Yeni TTK’ya göre denetçinin, denetim süresini bitirmesininardından bir görüş yazısı hazırlaması gerekmektedir. Sözkonusu raporda; denetimin konusu, türü, niteliği ve kapsamıyanında ayrıca denetçinin denetime ilişkin değerlendirmesi de yeralmalıdır. Hazırlanacak görüş yazısı, değerlendirme sonucunda 4farklı şekilde olabilir.

 

a. Denetçinin olumlu görüş vermesi (unmodifiedopinion):

 

Denetçi, olumlu görüş verdiği takdirde yazısında, TürkiyeDenetim Standartları uyarınca yapılan denetimde, TürkiyeMuhasebe Standartları ve diğer gereklilikler bakımındanherhangi bir aykırılığa rastlanmadığını; denetim sırasındaelde edilen bilgilerine göre, şirketin veya topluluğunfinansal tablolarının doğru olduğunu, malvarlığı ilefinansal duruma ve kârlılığa ilişkin resmin gerçeğeuygun bulunduğunu ve tabloların bunu dürüst bir şekildeyansıttığını belirtir.

 

b. Denetçinin sınırlandırılmış olumlu görüş v ermesi (qualifiedopinion):

 

Sınırlandırılmış olumlu görüş, finansal tablolarınşirketin yetkili kurullarınca düzeltilebilecek aykırılıklariçerdiği ve bu aykırılıkların tablolarda açıklanmış sonucaetkilerinin kapsamlı ve büyük olmadığı durumlarda verilir.

 

c. Denetçinin kaçınma yazısı vermesi (disclaimer):

 

Şirketdefterlerinde, denetlemenin bu bölüm hükümlerine uygunbir şekilde yapılmasına ve sonuçlara varılmasına olanakvermeyen ölçüde belirsizliklerin bulunması veya şirkettarafından denetlenecek hususlarda önemli kısıtlamalarınyapılması hâlinde denetçi, bunları ispatlayabilecekdelillere sahip olmasa bile, gerekçelerini açıklayarakgörüş vermekten kaçınabilir. Kaçınma, olumsuz görüşünsonuçlarını doğurur.

 

d. Denetçinin olumsuz görüş vermesi (adverseopinion):

 

Finansal tabloların kapsamlı ve büyük aykırılıklar içerdiğidurumlarda verilir.Olumsuz görüş yazıları veya görüş verilmesinden kaçınılandurumlarda, yönetim kurulu görüş yazısının kendisine teslimitarihinden itibaren 4 iş günü içinde genel kurulu toplantıya çağırırve görevinden toplantı gününden geçerli olacak şekilde istifa eder.Yeni yönetim kurulu göreve başladıktan sonra 6 ay içinde, kanuna,esas sözleşmeye ve standartlara uygun finansal tablolar hazırlatırve bunları denetleme raporu ile birlikte genel kurula sunar.

 

75. Limited şirket ile denetçi arasındagörüş ayrılığı durumunda ne yapılır?

 

Şirket ile denetçi arasında şirketin ve şirketler topluluğunun;

 

• Yılsonu hesaplarına,

 

• Finansal tablolarına,

 

• Yönetim kurulunun faaliyet raporuna

 

ilişkin ilgili düzenlemenin, idari tasarrufun veya şirket sözleşmesihükümlerinin yorumu veya uygulanması konularından doğan görüşayrılıkları hakkında, müdürlerin veya denetçinin istemi üzerineşirketin merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesidosya üzerinden karar verir. Mahkeme kararı kesindir ve davagiderlerinin borçlusu da şirkettir.

 

76. Limited şirketler için kayıtlı sermaye sistemi kabuledilmiş midir?

 

Anonim şirketlerde genel kurul toplantısı yapılmaksızın kayıtlı sermaye tavanına kadar sermayeyi artırma yetkisi yönetim kuruluna tanınmasına karşın, limited şirketlerde anonim şirketlerden farklı olarak kayıtlı sermaye sistemi kabul edilmemiştir. Bu sebeple limited şirketlerin sermaye artırımıyapabilmek için genel kurul toplantısı yapmaları gerekir.

 

77. Sermaye artırımı nasıl olacaktır?

 

Limited şirkette sermaye artırımı iç kaynaklardan veya dış kaynaklardan yapılabilir. Şirketin kuruluşu hakkındaki hükümlereve özellikle sermayenin ayın olarak konması ve bir işletme ile ayınların devralınmasına dair kurallara uymak şartıyla esas sermaye artırılabilir.

 

78. Sermaye azaltımı nasıl olacaktır?

 

Anonim şirketlerin esas sermayenin azaltılmasına ilişkin hükümlerilimited şirketlere kıyas yoluyla uygulanacaktır. Ancak sermayeazaltımı borca batık bilançonun iyileştirilmesi amacıyla yapılıyorve şirket sözleşmesinde öngörülen ek ödeme yükümlülükleribulunuyorsa öncelikle ek ödeme yükümlülüklerinin yerinegetirilmesi gerekir.

 

79. Limited şirket pay devrinin aşamaları nelerdir?

 

Limited şirketlerde pay devri aşağıdaki aşamalardan oluşmaktadır;

 

• Pay devrine ilişkin yazılı sözleşmenin hazırlanması ve busözleşmenin noterce onaylanması

 

• Pay devrinin şirket genel kurulunca onaylanması

 

• Pay devrinin ticaret siciline tescili

 

• Pay devrinin şirket pay defterine kayıt edilmesi

 

Bununla beraber, pay devrinin genel kurul tarafından onaylanmasışartı şirket sözleşmesinde yapılacak bir düzenleme ile kaldırılabilir.

 

80. Limited şirket pay devrini yasaklayabilir ya dasınırlandırabilir mi?

 

Limited şirket pay devrinin tamamen yasaklanması mümkündür.Bunun için şirket sözleşmesinde pay devrinin tamamenyasaklandığına yönelik bir düzenleme yapılması gerekir. Paydevrinin yasaklandığı durumlarda şirket ortağı payını devredemesede, haklı sebeplerin varlığı halinde ortaklıktan çıkma hakkınıkullanabilir.

 

Payın devrinin sınırlandırılması da mümkündür. Bunun için kanunidüzenlemeden ayrılan devir kısıtlamalarına şirket sözleşmesindeyer verilmesi gerekir.Pay devrinin yasaklanmasına ya da sınırlandırılmasına kararverilmesi limited şirketin önemli kararları arasında sayılarak, genelkurulun bu kararları alabilmesi için, temsil edilen oyların en azüçte ikisinin ve oy hakkı bulunan esas sermayenin tamamının saltçoğunluğunun bir arada bulunması gerektiği düzenlenmiştir.Bilindiği üzere Yeni TTK sisteminde anonim şirket paydevri tamamen yasaklanmamakta ancak istisnai hallerde sınırlandırıla bilmektedir. Pay devrinin tamamen yasaklanabilmesiveya sınırlandırılabilmesinin önem arz ettiği durumlarda, limitedşirket anonim şirkete nazaran daha avantajlıdır.

 

81. Esas sermaye payı üzerinde intifa ve rehin hakkıkurulabilir mi?

 

Limited şirket esas sermaye payı üzerinde intifa hakkı ve rehinhakkı kurulabilir.Esas sermaye payı üzerinde intifa hakkı kurulmasına esassermaye payının geçişine ilişkin hükümler uygulanır. İntifa hakkıkurulabilmesi için, esas sermaye payının devrinin şirket sözleşmesiile yasaklanmamış olması gerekir. İntifa hakkı bulunan esassermaye payının, intifa hakkı sahibi tarafından temsil edileceğive bu durumda intifa hakkına sahip kişinin esas sermaye payısahibinin menfaatlerini hakkaniyete uygun bir şekilde gözetmekleyükümlü olduğu da Kanun’da ayrıca düzenlenmiştir.

 

Esas sermaye payı üzerinde rehin hakkı kurulması ve bununşirket sözleşmesi ile genel kurul onayına bağlanabileceğiKanun’da düzenlenmiştir. Rehnin kurulmasının genel kurulonayına bağlandığı durumlarda esas sermaye payının geçişineilişkin hükümler uygulanacak ve genel kurul sadece haklısebeplerin varlığında rehin hakkı kurulmasına onay vermektenkaçınabilecektir. Şirket sözleşmesinde bir hüküm bulunmadığıtakdirde ise pay üzerinde rehin hakkı tesisi için genel kurulunonayına gerek yoktur.

 

82. Limited şirketlerde paylar emisyon primliçıkarılabilir mi?

 

Limited şirketlerde esas sermaye payları itibari değerlerininüstünde bir bedelle çıkarılabilirler.

 

Örneğin; itibari değeri 100-TL olan bir esas sermaye payınıntaahhüdü için 150-TL ödenmesi gerektiği şirket sözleşmesindeveya genel kurulun sermaye artırımı kararında öngörülebilir.

 

83. Limited şirket payının pay senedine bağlanmasımümkün müdür?

 

Esas sermaye payının ispat aracı olan nama yazılı senedebağlanabilmesine Yeni TTK olanak tanımıştır.Bilindiği üzere anonim şirketlerde çıkarılan nama yazılı paysenetleri, paya devir kolaylığı sağlamakta ve pay, nama yazılı paysenedinin ciro ve teslimi ile devredilebilmektedir.

 

Limited şirketlerde ise nama yazılı senet çıkarılması, paya devir vedolayısıyla tedavül kolaylığı sağlamakla birlikte sahibine ortaklıksıfatını ispat kolaylığı sağlamaktadır.Diğer bir ifade ile limited şirketlerde pay devri için nama yazılı paysenedinin ciro ve teslimi esas sermaye payının devri için yeterliolmayacak ve devre ilişkin sözleşmenin yazılı ve imzaların noterceonaylanması şartı ile genel kurul onayı (şirket sözleşmesi ilekaldırılmamışsa) aranmaya devam olunacaktır.

 

84. Önerilmeye muhatap olma, önalım, geri alım ve alımhakları öngörülebilir mi?

 

Limited şirkette esas sermaye payları ile ilgili olarak önerilmeyemuhatap olma, önalım, geri alım ve alım hakları tanınmasımümkündür. Bunun için şirket sözleşmesinde söz konusu hak ileilgili düzenleme yapılması şarttır.

 

Söz konusu hakların şirket sözleşmesinde öngörülmesi ile buhaklar müşterek olma niteliğine kavuşacak ve ilgili herkese karşıileri sürülebilecektir.

 

85. Limited şirketlerde intifa senedi çıkarılabilir mi?

 

Anonim şirketlere paralel şekilde limited şirketlerde de kurucular,bedeli kanuna uygun olarak yok edilen payların sahipleri,alacaklılar veya bunlara benzer bir sebeple şirketle ilgili olanlarlehine intifa senetleri çıkarılması mümkündür.Limited şirketlerde intifa senedi çıkarılması için şirketsözleşmesinde bu doğrultuda hüküm bulunmalıdır.

 

Kurucular için çıkarılanlar da dâhil olmak üzere, intifa senetleriemre ve hamiline yazılı olabilir.İntifa senedi sahiplerine pay sahipliği verilememekle beraber bukişilere;

 

• Net kâra katılma hakkı

 

• Tasfiye sonucunda kalan tutara katılma hakkı

 

• Yeni çıkarılacak payları alma hakkıtanınabilir.

 

86. Limited şirketin kendi paylarını iktisabımümkün müdür?

 

Limited şirket kendi esas sermaye paylarını, bunları alabilmek içingerekli tutarda serbestçe kullanabileceği özkaynaklara sahipseve alacağı, payların itibarî değerlerinin toplamı esas sermayeninyüzde onunu aşmıyorsa iktisap edebilecektir.

 

Şirket sözleşmesinde öngörülen veya mahkeme kararıyla hükmebağlanmış bulunan bir şirketten çıkma ya da çıkarma dolayısıylaesas sermaye paylarının iktisabı hâlinde, üst sınır yüzde yirmiolarak uygulanacak, bununla beraber, şirket esas sermayesininyüzde onunu aşan bir tutarda iktisap edilen esas sermaye paylarıiki yıl içinde elden çıkarılacak veya sermaye azaltılması yoluyla itfaedilecektir.

 

87. Şirket sözleşmesinde öngörüldükleritakdirde genel kurulun devredilemez niteliktekigörev ve yetkileri nelerdir?

 

Yeni TTK’nın 616/2 maddesi hükmü uyarınca, şirket sözleşmesindeöngörüldükleri takdirde genel kurulun devredilemez yetkilerişunlardır;

 

a. Şirket sözleşmesi uyarınca genel kurulun onayının arandığıhâller ile müdürlerin faaliyetlerinin onaylanması.

 

b. Önerilmeye muhatap olma, önalım, geri alım ve alımhaklarının kullanılması hakkında karar verilmesi.

 

c. Esas sermaye payları üzerinde rehin hakkı kurulmasınailişkin onayın verilmesi.

 

d. Yan edim yükümlülükleri hakkında iç yönerge çıkarılması.

 

e. Şirket sözleşmesinin ortakların onayını yeterli görmemesihâlinde, müdürlerin ve ortakların şirkete karşı bağlılıkyükümü veya rekabet yasağı ile bağdaşmayan faaliyetlerdebulunabilmelerinin onayı için gereken iznin verilmesi.

 

f. Bir ortağın şirket sözleşmesinde öngörülen sebeplerdendolayı şirketten çıkarılması.

 

88. Şirket sözleşmesinin değiştirilmesi nasıldüzenlenmiştir?

 

Şirket sözleşmesi, esas sermayenin üçte ikisini temsil edenortakların kararıyla değiştirilebilir. Şirket sözleşmesi değişiklikleriiçin daha farklı bir karar yeter sayısının sözleşme ile öngörülmeside mümkündür.

 

Şirket işletme konusunun değiştirilmesi, oyda imtiyazlı esassermaye paylarının öngörülmesi, esas sermaye paylarının devrininsınırlandırılması, yasaklanması ya da kolaylaştırılması, esassermayenin artırılması, şirket merkezinin değiştirilmesi gibi esassözleşme değişiklikleri, limited şirketin önemli kararları arasındasayıldıkları için, bu tür şirket sözleşmesi değişiklikleri, temsil edilenoyların en az üçte ikisinin ve oy hakkı bulunan esas sermayenintamamının salt çoğunluğunun bir arada bulunması hâlindealınabilir. Şirket sözleşmesinde yapılan her değişikliğin tescil ve ilan edilmesigerekmektedir.

 

89. Yeni TTK hangi limited şirketler bakımındaninternet sitesi oluşturma zorunluluğu getiriyor?

 

Yeni TTK, bağımsız denetime tabi tutulacak limited şirketleraçısından internet sitesi açma zorunluluğu öngörmektedir.Bakanlar Kurulu tarafından bağımsız denetime tabi tutulacaklimited şirketler, kuruluşlarının ticaret siciline tescili tarihinden itibaren üç ay içinde bir internet sitesi açma ve sitenin belirli birbölümünü Kanun’da öngörülen zorunlu bilgilerin yayımlanmasınaözgülemek zorunda olacaklardır.İnternet sitesi açma zorunluluğu 1 Temmuz 2013 tarihindenitibaren yürürlüğe girmiştir.

 

90. Limited şirketin sona erme sebepleri nelerdir?

 

Limited şirket aşağıdaki hâllerde sona erer:

 

• Şirket sözleşmesinde öngörülen sona erme sebeplerindenbirinin gerçekleşmesiyle.

 

• Genel kurul kararı ile.

 

• İflasın açılması ile.

 

• Kanun’da öngörülen diğer sona erme hâllerinde.

 

Bunun yanında uzun süreden beri şirketin kanunen gerekliorganlarından birinin mevcut olmaması veya genel kuruluntoplanamaması, ortaklardan veya şirket alacaklılarından birininşirketin feshini istemesi üzerine şirket merkezinin bulunduğuyerdeki asliye ticaret mahkemesi, müdürleri dinleyerek şirketindurumunu Kanuna uygun hale getirmesi için bir süre belirler, buna rağmen durum düzeltilmezse, şirketin feshine karar verilebilir.Haklı sebeplerin varlığı halinde ise, her ortak mahkemeden şirketinfeshini isteyebilir.

 

Öte yandan, birleşme, tam bölünme ve tür değiştirme hallerindede limited şirket tasfiyesiz sona ermektedir.

 

 

 

*******************Herhangi bir kişinin, bu yayında yer alanherhangi bir bilgiye dayanarak uğrayabileceği kayıplardan sorumluluk kabul edimez.