NİKAHSIZ EŞ VE EVLİLİK DIŞI ÇOCUĞUN MİRAS HAKKI
Miras Hukuku içerisinde en önemli hususlardan biri kimler mirasçı olabilir sorusudur. Miras paylaşımında Türkiye’de zümre sistemi kabul edilmiştir. Bu zümre sistemi içerisinde ilk 3 zümre içerisinde yer alan mirasçılar ile sağ kalan eşin mirasçılığı söz konusu olup bunlar dışında kalan kimseler yasal mirasçı olarak kabul edilmezler.
Zümre sistemi içerisinde 1. Zümreye mirasbırakanın altsoyu yani çocukları ve torunları dahildir. Mirasbırakanın annesi-babası ve kardeşleri ise 2. Zümreye dahildirler. 3. Zümre de ise mirasbırakanın büyükanne ve büyükbabası ile amaca-dayı-hala ve teyze bulunmaktadır. Ayrıca bunlar dışında da sağ kalan eşin mirasçılığı kanunen kabul edilmiştir.
Nikahsız eş ve evlilik dışı çocuğun miras hakkını incelemeye önce nikahsız eş ile başlayalım. Görüldüğü üzere nikahsız eş herhangi bir zümreye dahil edilmemiştir. Yukarıda belirttiğimiz kimseler dışında kalan bir kimsenin mirasçı olabilmesi ancak bir vasiyetname yahut başka bir ölüme bağlı tasarruf ile mümkündür. Yani mirasbırakan düzenleyeceği vasiyetname veya başka bir ölüme bağlı tasarruf ile nikahsız eşini de kendisine mirasçı yapabilir. Ancak nikahsız eşin mirasçılığı sözleşmesel hükümden kaynaklanmakta olup saklı paylı mirasçı değildir. Saklı paylı mirasçı olmadığı için yapılan vasiyetnamenin yahut ölüme bağlı tasarrufun olası bir iptali halinde miras hakkı ortadan kalkmaktadır. Bunun dışında başka bir şekille nikahsız eşin mirasçı olma ihtimali bulunmamaktadır.
Evlilik dışı çocuğun miras hakkı ise mirasbırakan tarafından tanınması yahut babalık davası ile kurulur. Ana ile soybağı doğum itibariyle kurulduğu için burada problem baba ile soybağının kurulmamasından kaynaklanmaktadır. Mirasbırakan baba ölüme bağlı bir tasarrufta bulunarak çocuğu tanıdığını beyan edebilir. Bu tanıma hüküm ifade eder ve evlilik dışı çocuk babaya mirasçı olabilir. Eğer tanıma durumu söz konusu değil ise evlilik dışı çocuk babalık davası açarak mirastan hak iddia edebilir. Babalık davası mirasbırakan öldükten sonra dahi açılabilir. Ölümden sonra açılan babalık davasında mirasbırakanı yasal mirasçıları temsil ederler. Dava neticesinde evlilik dışı çocuk soybağını ispat ederse mirastan pay sahibi olur. Eğer bu durumu ispat edemezse herhangi bir miras payı alamaz.
Görüldüğü üzere nikahsız eşin miras payı sahibi olabilmesi için ölüme bağlı tasarrufa, evlilik dışı çocuğun miras payı sahibi olabilmesi için ise soybağının kurulmasına ihtiyaç vardır. Bunun dışında herhangi bir hüküm söz konusu değildir.